معرفی جامع و کامل رشته جغرافیا
معرفی رشته جغرافیا:
سایت پی سی کنکور :“جغرافیا؛ یعنی کشور شناسی” این، دیدگاهی است که در ذهن بسیاری از دانش‌آموزان وجود دارد. زیرا دانش‌آموزان در کتاب جغرافیای خود، بیش از هر چیز درباره وسعت، محصولات و وضعیت آب و هوای کشورهای مختلف مطالعه می‌کنند. در حالی که در رشته جغرافیا فقط یک درس در شاخه جغرافیای طبیعی، تحت عنوان “جغرافیای قاره‌ها” وجود دارد و تمام مباحث این رشته کاربردی و فنی است.
در یک کلام می‌توان گفت که موضوع جغرافیا “مکان” است و این علم، مکان را تا جایی که به زندگی انسان مربوط می‌شود، مطالعه می‌کند و در این مطالعه سعی دارد سطح زمین را از نظر تمام ویژگی‌های آن مانند سردی و گرمی، حاصلخیزی، سستی و سختی، شوری و شیرینی، خشکی و رطوبت و هزاران ویژگی دیگر بشناسد. به همین دلیل مشاهده مستقیم زمین، روش اصلی مطالعه جغرافیا است.
جغرافیا در مقطع کارشناسی در پنج شاخه اصلی جغرافیای طبیعی، جغرافیای انسانی ، کارتوگرافی، جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری و جغرافیای سیاسی ـ نظامی ارائه می‌شود و هر یک از گرایش‌های جغرافیای طبیعی و انسانی دارای شاخههای متعددی است.
البته تفاوت هر گرایش با گرایش دیگر تنها در ۸ واحد تخصصی است و به همین دلیل بسیاری از دانشگاه‌ها در دفترچه راهنمای آزمون سراسری، گرایش‌های موجود در دانشگاه خود را ذکر نکرده و تنها به شاخههای اصلی جغرافیا که در آن دانشگاه تدریس می‌شود، اشاره نموده‌اند.
معرفی رشته جغرافیای طبیعی:
جغرافیای طبیعی علمی است که محیط طبیعی و تأثیر عوامل و عناصر محیطی بر زندگی و فعالیت انسان را مطالعه می‌کند.
این علم در مقطع کارشناسی دارای دو گرایش ژئومورفولوژی و آب و هواشناسی است.
معرفی رشته جغرافیا گرایش ژئومورفولوژی:
ژئومورفولوژی بیشتر به پدیده‌های سطح زمین توجه دارد؛ یعنی ریخت یا چهره زمین را مطالعه می‌کند. به همین دلیل این علم ارتباط بسیاری با زمین‌شناسی دارد و تحت تأثیر یافته‌های علم زمین‌شناسی است. چرا که ریخت یا شکل ظاهری زمین، تبلور اتفاقات درون زمین می‌باشد.
البته زمین‌شناسی بیشتر به اعماق و لایه‌های درونی زمین می‌پردازد اما ژئومورفولوژی فرآیندهای بیرونی یا سطحی زمین را مطالعه می‌کند.
معرفی رشته جغرافیا گرایش آب و هواشناسی (اقلیم):
رشته آب و هواشناسی فرآیندهای حاکم در داخل جو از جمله انرژی و توزیع آن در سطح سیاره زمین، حرکات جو و قانونمندی‌های حاکم بر این حرکات و تأثیر این فعالیت‌ها را بر روی زیست و فعالیت انسان‌ها، جانداران و محیط بی‌جان سیاره زمین مطالعه می‌کند.
در این گرایش بیشتر مسائل آب و هوا و تأثیر عناصر و عوالم اقلیمی در فعالیت انسان و مسائل بهره‌برداری از زمین مثل کشاورزی مطرح می‌شود.
معرفی رشته جغرافیا شاخه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری:
شاخه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری تلاش می‌کند تا با توجه به عوامل انسانی و طبیعی موجود در هر شهر، برای مسائل جمعیتی، اقتصادی و زیست محیطی آن، برنامه‌ای بیندیشد تا مطابق این برنامه مهندسین معمار، عمران، سازه و تأسیسات، بخش‌های مختلف شهر را طراحی کرده و مشکلات شهر را حل نمایند.
معرفی رشته جغرافیای سیاسی ـ نظامی:
این شاخه از جغرافیا به بررسی نقش عوامل جغرافیایی در سرنوشت جنگ‌ها می‌پردازد؛ عواملی مثل وضعیت ارتفاعات، آب‌و هوا یا وضعیت کشورهای همسایه که می‌تواند نقش بسزایی در سرنوشت یک جنگ و در نتیجه در وضعیت سیاسی یک کشور داشته باشد.
دروس مشترک در شاخههای مختلف رشته جغرافیا:
توانایی‌های لازم رشته جغرافیا :
بازار کار رشته جغرافیا :
فارغ‌التحصیلان گرایش آب و هواشناسی می‌توانند در سازمان هواشناسی، وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت از محیط زیست، شهرداری‌ها، ستاد حوادث غیرمترقبه وزارت کشور و مراکز نظامی مشغول به کار شوند. دانشجویان گرایش ژئومورفولوژی نیز می‌توانند در وزارت جهاد کشاورزی مشغول به کار گردند. مؤسسه تحقیقات آبخیزداری جهاد کشاورزی نیز که لایه‌های سطحی زمین را برای کنترل فرسایش مطالعه می‌کند، مرکز مناسبی برای جذب فارغ‌التحصیلان این رشته است و در نهایت باید به سازمان زمین‌شناسی به عنوان یکی دیگر از مراکز اشتغال فارغ‌التحصیلان این رشته اشاره نمود.
فارغ‌التحصیلان کارتوگرافی نیز می‌توانند در مراکز متعددی مانند سازمان نقشه‌برداری کشور، سازمان جغرافیای نیروهای مسلح و وزارتخانه‌های نیرو و معادن مشغول به کار شوند. فارغ‌التحصیلان جغرافیای انسانی می‌توانند به عنوان محقق در سازمان برنامه و بودجه، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، بنیاد مستضعفان و جانبازان، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، سازمان محیط زیست، شهرداری‌ها و وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، مسکن و شهرسازی، کشور، جهاد کشاورزی، معادن و فلزات، دفاع و نفت مشغول به کار شوند و در بخش بازاریابی کارخانجات کشور فعالیت کنند.
همچنین در حال حاضر در اکثر کشورهای جهان ، افرادی که در صنعت توریسم کار می‌کنند، فارغ‌التحصیل جغرافیای شهری هستند. چون بخش مهمی از دروس جغرافیای شهری در زمینه توریسم است. استانداری‌ها و شهرداری‌ها نیز از مراکز اصلی فعالیت فارغ‌التحصیل جغرافیای شهری می‌باشد.
منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی/پارس داک
