معرفی جامع و کامل رشته دامپزشکی
معرفی رشته دامپزشکی
رشته دامپزشکی در ذهن یک دانش آموز دبیرستان ابعاد بسیار محدود و معینی دارد، در بعضی موارد تصورات نادرست نیز ذهن دانش آموزان ما و بلکه عامه مردم را اشغال کرده است.
در حال حاضر رشته دامپزشکی با علوم تغذیه و علوم آزمایشگاهی ارتباط کاری خوبی پیدا نموده. وظیفه این رشته پیشگیری و درمان بیماریهای دامی و ریشه کنی و تامین بهداشت عمومی دام می‌باشد بخش جراحی در رشته دامپزشکی با همه جذابیت‌هایش دارای مشکلات و سختی‌هایی است که در بخش عکس می‌توانید قسمتی از این سختی‌ها را ببینید.
کنترل بهداشتی بیماریهای مشترک بین انسان و دام و کنترل بهداشتی و مواد غذایی که از دام بدست می‌آید از دیگر وظایف این رشته است. این رشته دوره مقطع کاردانی و دکترای حرفه‌ای عرضه میگردد. فارغ‌التحصیلان دوره کاردانی به عنوان کاردان دامپزشک و تحت نظر دکتر دامپزشک در کلینیک یا مراکز تحقیقاتی مشغول به کار می‌شوند. طول دوره کاردانی 2 سال و طول دوره دکترای حرفه‌ای حدود 6 سال است. دانشجویان این رشته باید ادامه کار در این رشته از توانایی جسمی و علاقمندی کافی برخوردار باشند تا بتوانند در شرایط مختلف آب و هوایی فعالیت کنند.
رشته دامپزشکی در چه مقطعی دانشجو میپذیرد؟
در ایران دو مقطع عمده شامل دکترای حرفه‌ای (دکترای عمومی دامپزشکی) و کاردانی دامپزشکی (فوق دیپلم) ارائه می‌شود که کاردانان پس از حدود دو سال میتوانند با شرکت در یک آزمون در صورت قبولی در مقطع کارشناسی علوم آزمایشگاهی دامپزشکی ادامه تحصیل دهند.
دامپزشک، دکتر است؟
دامپزشک مانند پزشک، دندانپزشک یا داروساز ، دکتر است اما در میان عموم جامعه بعضی ناآگاهیها در این باره وجود دارد که ممکن است موجب قضاوت اشتباه شود. تعدادی از مردم به دلیل عدم اطلاع از مقطع این رشته گاهی ممکن است از یک دانشجوی دکترای دامپزشکی بپرسند (به سلامتی چه زمانی برای ارشد خود را آماده میکنی؟) حال آنکه دانشجوی دامپزشکی مانند دانشجوی پزشکی از ابتدا وارد این رشته در مقطع دکترا می‌شود و این طور نیست که اول لیسانس و بعد کارشناسی ارشد و بعد دکترا بگیرد.
دامپزشکی چند سال است؟
دکترای دامپزشکی در ایران حدود 7 طول میکشد که اگر با سرعت درس بخوانید می‌توانید این دوره را حدود 6 تا 6سال و نیم تمام کنید. در مقطع کاردانی طول دوره تحصیل حدود 2 سال است.
در میان مشاهیر کشورمان از دامپزشکان هم هستند؟
تعدادی از چهرههای ماندگار کشورمان که در سالیان اخیر در همایش تقدیر از چهره های ماندگار معرفی شدهاند از میان دامپزشکان هستند. برخی در قید حیات و بعضی از این دنیا رحلت نمودهاند. استاد دکتر تاج بخش، مرحوم استاد دکتر میرشمسی، مرحوم استاد دکتر نقشینه، مرحوم استاد دکتر شیمی، استاد دکتر نادعلیان، استاد دکتر شفیعی، مرحوم استاد دکتر بابا مخیر و استاد دکتر علی اسلامی از این جملهاند.
یک دامپزشک بعد از دکترای عمومی میتواند تخصص بگیرد؟
رشتههای متعدد بالغ بر بیست رشته تخصصی برای دامپزشکان عمومی نظیر بیماریهای داخلی دامهای بزرگ، بیماریهای داخلی دامهای کوچک (حیوانات خانگی)، جراحی دامپزشکی، بیماریهای طیور، بیماریهای آبزیان، پاتولوژی دامپزشکی، میکروب شناسی دامپزشکی، اپیدمیولوژی، بهداشت مواد غذایی و غیره وجود دارد که دامپزشک میتواند پس از شرکت در آزمون تخصصی و قبولی در مصاحبه در این مقطع تخصصی ادامه تحصیل دهد. در کنار این برخی از رشتههای علوم پایه پزشکی نیز از میان دامپزشکان برای تحصیل دانشجو میپذیرند. البته به دلیل قبولی بسیار خوب دامپزشکان و پایه علمی مناسب قدری روند انتخاب دامپزشکان برای رشتههای مشترک با پزشکی در سالیان اخیر با تنگنظری بعضی مسئولین در وزارت بهداشت روبرو بوده و همین امر امکان ادامه تحصیل در این زمینه را دشوار نموده است.
حیطه فعالیت یک دامپزشک چقدر وسعت دارد؟
یک دامپزشک از تأسیس داروخانه دامپزشکی و آزمایشگاه تشخیص طبی دامپزشکی گرفته تا مطب (برای طبابت در زمینههای گوناگون) و نیز مسئولیت فنی کارخانجات بسته بندی مواد غذایی بخصوص با منشاء دامی تا عضویت هیأت علمی دانشگاهها و مراکز آموزشی و مراکز تحقیقاتی مانند مؤسسه تحقیقات واکسن و سرمسازی رازی و همچنین مسئولیت فنی و نظارت بهداشتی در کشتارگاههای دام و طیور توانمندی دارد. حیطه فعالیت یک دامپزشک و توانمندی وی بسیار وسیع است بطوری که این حرفه را دارای (تنوع و گوناگونی بسیار زیاد) میدانند و اثرگذاری خدمت دامپزشک از مزرعه تا میزغذا است.
بازار کار رشته دامپزشکی در ایران و جهان چگونه است؟
در خارج از ایران کشور به کشور این موضوع متفاوت است اما عمده فعالیت بخش خصوصی در خارج کشور بخصوص در کشورهای به ظاهر پیشرفتهتر بر طبابت حیوانات خانگی متمرکز است که این مسئله در کشور ما قدری متفاوت است. در ایران به دلیل افزایش بیرویه پذیرش دانشجو و رشد نامتوازن فرصتهای شغلی همزمان با این افزایش بازار کار روز به روز دشواریهایی به خود دیده است. اکنون در برخی شهرهای بزرگ بازار کار دامپزشکی اشباع یا نزدیک به اشباع است اما در برخی استانها و شهرهای کوچک با کمبود دامپزشک روبرو هستیم. با بازار کار این رشته در وضعیت فعلی و آتی مانند همه رشتههای دیگر، اگر به خداوند بزرگ توکل شود و خوب درس بخوانید قطعاً به جای آنکه به دنبال کار باشید به شما کار پیشنهاد خواهد شد حتی اگر بازار کار بسیار بد باشد.
خانمها هم دامپزشک می‌شوند؟
در سالیان گذشته ظرفیت زیادی از تحصیل در رشته دامپزشکی توسط خانمها اشغال شد و دختران جوان توانستند گوی سبقت را از پسران بربایند اما با توجه به آنکه دختران در همه زمینههای متنوع حرفه دامپزشکی الزاماً نمیتوانند و یا نمیخواهند فعالیت کنند محدودیتهایی در این باره اعمال شده است. اکنون تعداد قابل توجهی از خانمها در زمینههای مختلف از طبابت تا مسئولیت فنی و کار در زمینه شرکتهای واردات و پخش دارو و واکسنهای دامپزشکی فعالیت دارند اما اینجانب به خانم دامپزشک توصیه به کار در یک شرکت دارویی لزوماً نمیکنم چون برخی شرایط فعالیت در این شرکت‌ها را مناسب و در شأن زن مسلمان ایرانی و یک بانوی دامپزشک با درجه تحصیلی دکترا آن هم به عنوان بازاریاب علمی نمیدانم! با این حال تعدادی از بانوان دامپزشک محترمه هم در این شرکت‌ها مشغول فعالیت هستند که عمدتاً درآمد آنچنان بالایی ندارند.
استخدام دولتی هم در دامپزشکی داریم؟
دامپزشکان هم در مجموعه دولتی سازمان دامپزشکی و هم در مجموعه نظامی و نیروهای مسلح کشورمان به عنوان مسئول طب پیشگیری و بازرس بهداشتی عمدتاً مواد غذایی میتوانند فعالیت نمایند اما همانطور که میدانید ظرفیتهای استخدام دولتی در کشورمان چندان رو به افزایش نیست و محدودیتهایی در این باره وجود دارد.
میزان درآمد دامپزشک
به نقل از مسیر ایرانی؛اطلاعات دقیقی از میزان درآمد دامپزشک در کشور در دسترس نمی باشد. درآمد آنها با توجه به محل کارشان متفاوت است. دامپزشکانی که در استخدام دولت هستند، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کنند. البته درآمد دامپزشک در بخش خصوصی وضعیت متفاوتی دارد. برخی در کلینیک های دامپزشکی در شهرها درآمد بسیار خوبی دارند و برخی نیز در مراکز دامپزشکی خارج از شهرها -علیرغم سختی کار زیاد- درآمدهای کمی کسب می کنند.
برای انتخاب رشته دامپزشکی باید چه فاکتورهایی را مدنظر قرار دهم؟
اگر علاقه به کار با حیوانات یا امور پزشکی (ورود به سالن کالبدگشایی، جراحی و سروکار داشتن با خون و غیره) و یا حوصله تحصیل طولانی و امتحانات بعضاً دشوار را ندارید از انتخاب رشته دامپزشکی حتماً صرفنظر نمایید.
درسهای رشته ی دامپزشکی
| ردیف | نام درس | ردیف | نام درس | ||
| 1 | آسیب‌شناسی اختصاصی | 2 | آسیب‌شناسی عمومی | ||
| 3 | آمار حیاتی | 4 | اصول اصلاح نژاد دام | ||
| 5 | اصول انتخاب و تلقیح مصنوعی دام | 6 | اصول تغذیه دام | ||
| 7 | اصول جراحی و هوشبردی | 8 | اصول معاینه دام | ||
| 9 | اصول همه‌گیر شناسی | 10 | اصول کالبدگشایی و نمونه‌برداری | ||
| 11 | انگل‌شناسی و بیماریهای انگلی 1 | 12 | انگل‌شناسی و بیماریهای انگلی 2 | ||
| 13 | انگل‌شناسی و بیماریهای انگلی 3 | 14 | انگل‌شناسی و بیماریهای انگلی 4 | ||
| 15 | ایمنی‌شناسی و سرم شناسی | 16 | بافت شناسی 1 و 2 | ||
| 17 | باکتری شناسی اختصاصی و بیماریهای باکتریایی | 18 | باکتری‌شناسی عمومی | ||
| 19 | بهداشت و بازرسی گوشت | 20 | بهداشت و پرورش دام | ||
| 21 | بهداشت و پرورش طیور | 22 | بهداشت و صنایع شیر | ||
| 23 | بیماریهای اندامهای حرکتی | 24 | بیماریهای تولید مثل دام | ||
| 25 | بیماریهای داخلی دامهای بزرگ | 26 | بیماریهای داخلی دامهای کوچک | ||
| 27 | بیماریهای طیور | 28 | بیماریهای ماهی | ||
| 29 | بیماریهای متابولیک دام | 30 | بیماریهای مشترک انسان و دام | ||
| 31 | بیوشیمی 1 و 2 | 32 | پایان‌نامه | ||
| 33 | پرورش و بیماریهای زنبور عسل | 34 | تاریخچه و قوانین دامپزشکی | ||
| 35 | تغذیه اختصاصی دام | 36 | تغذیه اختصاصی طیور | ||
| 37 | تکثیر و پرورش ماهی | 38 | جانورشناسی عمومی | ||
| 39 | جراحی عمومی دامهای بزرگ | 40 | جراحی عمومی دامهای کوچک | ||
| 41 | جنین‌شناسی | 42 | رادیولوژی دامپزشکی | ||
| 43 | زبان تخصصی 1 و 2 | 44 | ژنتیک حیوانی | ||
| 45 | سم‌شناسی | 46 | صنایع مواد غذایی با منشاء دامی | ||
| 47 | عملیات دارمانگاهی مامایی | 48 | عملیات در بخش جراحی | ||
| 49 | عملیات درمانگاهی دامهای بزرگ | 50 | عملیات درمانگاهی دامهای کوچک | ||
| 51 | عملیات درمانگاهی طیور | 52 | فارماکولوژی 1 | ||
| 53 | فارماکولوژی 2 | 54 | فیزیولوژی 1 و 2 | ||
| 55 | فیزیک پزشکی | 56 | قارچ‌شناسی و بیماریهای قارچی | ||
| 57 | مامایی دامپزشکی | 58 | ماهی‌شناسی عمومی | ||
| 59 | مسمومیتهای دام | 60 | ویروس‌شناسی و بیماریهای ویروسی | ||
| 61 | کارآموزی 1 و 2 | 62 | کارورزی آمزایشگاه مرکز تشخیص | ||
| 63 | کارورزی بیماریهای طیور 1 و 2 | 64 | کارورزی جراحی دامهای بزرگ 1 و 2 | ||
| 65 | کارورزی جراحی دامهای کوچک 1 و 2 | 66 | کارورزی داخلی دامهای بزرگ 1 و 2 | ||
| 67 | کارورزی مامایی 1 و 2 | 68 | کالبدشناسی پایه | ||
| 69 | کالدشناسی مقایسه‌ای 1 و 2 | 70 | کلینیکال پاتولوژی | ||
| 71 | کنترل کیفی و بهداشت مواد غذایی | ||||
بازارکار رشته ی دامپزشکی
- انجام امور درمانی با تأسیس کلینیک و یا بیمارستان دامپزشکی و اشتغال به امور درمانی در بخش‌های مختلف نظیر طیور، آبزیان، دامهای بزرگ (شامل جراحی، مامائی، داخلی)، دامهای کوچک و. . . .
- دریافت مجوز و تأسیس داروخانه دامپزشکی.
- عضویت در هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات و مراکز آموزشی عالی.
- فعالیت در انستیتو تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی واقع در حصارک کرج و یا انستیتو پاستور به عنوان مراکز تحقیقات کشور. در حال حاضر مؤسسه رازی با بیش از نیم قرن تجربه مرهون تلاش مستمر دامپزشکان است، که در آنها انواع واکسنهای مصرفی انسان و دام تولید میگردد که عمدتاً جهت کنترل بیماریهای مشترک انسان و دام نظیر بیماریهای کزاز، دیفتری و همچنین بیماریهایی چون سرخک، فلج اطفال و. . . بکار می‌روند. همچنین ساخت انواع واکسنهای موردی دامپزشکی و نیز تحقیق در زمینه اپیدمیولوژی و شیوع بیماریهای مختلف در کشور، در این مؤسسه انجام می‌شود تا از ورود بیماریهای مختلف به داخل کشور جلوگیری شود و درصورت بروز بیماری جدید، سریعاً تحت کنترل در آمده، ریشه‌کنی امکان پذیر گردد.
- تأسیس آزمایشگاه تشخیص طبی دامپزشکی.
- فعالیت در مرکز دولتی نظیر وزارت جهاد، سازمان دامپزشکی کشور و. . . به‌عنوان مسئولین امور اجرائی.
- تأسیس مراکز مشاوره و مجتمعهای دامداری و طیور و. . . .
- فعالیت در مجتمعهای کشت و صنعت به‌عنوان دامپزشک مجتمعهای مربوط که دارای تعداد زیادی دام اعم از گاو یا گوسفند هستند و نقش تولید شیر و گوشت را به‌صورت دامداریهای صنعتی دارا هستند.
- فعالیت در مجتمعهای مرغداری اعم از پرورش طیور‌گوشتی، پرورش طیور تخم گذاری جهت تولید تخم‌مرغ، مرکز تولید جوجه یکروزه و جوجه‌کشی و. . . .
- فعالیت در کارخانجات تولید مواد غذائی با منشأ دامی نظیر تولید سوسیس، کالباس، کنسروسازی، لبنیات مثل شیر و پنیر و. . . .
- فعالیت درکارخانجات خوراک دام که تولید خوراک دام و طیور را به عهده دارند، تنظیم جیره غذائی و کنترل کیفی محصولات مربوطه.
- فعالیت در امور شیلات و آبزیان و مجتمعهای تکثیر و پرورش آبزیان نظیر ماهی‌های سرد‌آبی و گرم‌آبی.
- فعالیت در مجتمعهای پانسیون اسب و اشتغال به امور مدیریت و درمان اسب داریها، مجتمعهای اسب سواری و تنظیم جیره غذائی و نظارت بر روشهای پیشگیری بیماریها در اسب‌داری.
- فعالیت تولیدی خصوصی نظیر تأسیس دامداری و مرغداری و. . . .
دانشگاه هایی که دارای پذیرش دانشجوی رشته دامپزشکی هستند:
| ردیف | نام دانشگاه | شهر |
| 1 | دانشگاه ارومیه | ارومیه |
| 2 | دانشگاه تبریز | تبریز |
| 3 | دانشگاه تهران | تهران |
| 4 | دانشگاه رازی | کرمانشاه |
| 5 | دانشگاه زابل | زابل |
| 6 | دانشگاه سمنان | سمنان |
| 7 | دانشگاه شهرکرد | شهرکرد |
| 8 | دانشگاه شهید باهنر | کرمان |
| 9 | داشگاه شهید چمران | اهواز |
| 10 | دانشگاه شیراز | شیراز |
| 11 | دانشگاه فردوسی | فردوسی |
| 12 | دانشگاه لرستان | لرستان |
پی سی کنکور،حکیم مهر،دانشنامه رشد،گاج