وقتی عدالت آموزشی زیر سؤال می‌رود؛ نگاهی بی‌پرده به امتحانات نهایی

صبح جلسه نهایی، همه‌چیز از یک برگه سفید شروع می‌شود؛
کارت ورود به جلسه، شماره صندلی، مراقب‌هایی که در راهرو قدم می‌زنند و ذهنی که مدام تکرار می‌کند: «این نمره قراره روی کنکورم هم تاثیر بگذاره.»
امتحانات نهایی که قرار بود فقط یک سنجش پایان سال باشند، حالا تبدیل شده‌اند به چیزی شبیه «کنکورهای تکه‌تکه»؛ برای پایه یازدهم و دوازدهم. گزارش‌های مختلف از افزایش استرس و فشار روانی دانش‌آموزان و خانواده‌ها به‌خاطر سه‌ساله شدن امتحانات نهایی، این فضا را به‌خوبی نشان می‌دهد.

در کنار این فشار، تصمیم‌ها درباره تاثیر قطعی معدل و سوابق تحصیلی هم ماجرا را جدی‌تر کرده است. طبق آخرین اطلاعیه‌ها، قرار است حدود ۶۰ درصد نتیجه قبولی کنکور بر پایه نمرات امتحانات نهایی دوازدهم و یازدهم شکل بگیرد و حدود ۴۰ درصد روی دوش کنکور باشد؛ ترکیبی که برای یک دانش‌آموز ۱۷ یا ۱۸ ساله یعنی: هیچ امتحانی «عادی» نیست.

چهار فشار پشت‌سر هم روی یک دانش‌آموز ۱۷ ساله

اگر از نگاه یک دانش‌آموز به ماجرا نگاه کنیم، مسیر تقریباً این‌طوری است:

• امتحانات نهایی یازدهم
• امتحانات نهایی دوازدهم
• کنکور
• و در بسیاری موارد، ترمیم معدل

این یعنی هر خرداد و هر دی می‌تواند روی رتبه نهایی تأثیر بگذارد.
سؤالاتی که گاهی سخت‌تر از سطح کتاب طرح می‌شوند، بی‌نظمی برخی حوزه‌ها، و اختلاف تصحیح‌ها که می‌تواند فقط با یک نمره، تراز کنکور را جابه‌جا کند، همه این فشار را چند برابر می‌کند. گزارش‌های متعددی از حاشیه‌های امتحانات نهایی، مانند لو رفتن برخی سؤالات یا بی‌نظمی حوزه‌ها، همین بی‌اعتمادی را پررنگ‌تر کرده‌اند.

امتحان نهایی؛ قرار بود آرامش بیاورد، شد منبع استرس

هدف اولیه سیاست‌گذار این بود که امتحانات نهایی، نقش تعدیل‌کننده کنکور را بازی کنند و عدالت آموزشی را تقویت کنند؛ یعنی به‌جای یک آزمون چهار ساعته، کارنامه سه سال دانش‌آموز اثر داشته باشد. روی کاغذ، این ایده منطقی به‌نظر می‌رسد.

اما در عمل چه شده؟

• تماس‌های مردمی با مراکز مشاوره آموزش‌وپرورش نشان می‌دهد تأثیر معدل یکی از پرتکرارترین دغدغه‌های خانواده‌هاست.
• بسیاری از دانش‌آموزان احساس می‌کنند در سیستم فعلی، به‌جای یک کنکور، با «چند کنکور» طرف هستند.
• در کارزارهای اعتراضی، بارها به این نکته اشاره شده که این مدل سنجش برای بخشی از دانش‌آموزان مدارس ضعیف‌تر یا مناطق کم‌برخوردار، عملاً نابرابری را تثبیت می‌کند؛ چون کیفیت آموزش، امکانات مدرسه و حتی شرایط تصحیح، لزوماً یکسان نیست.

عدالت آموزشی فقط یعنی «همه یک سؤال بدهند و همه در یک ساعت امتحان بدهند»؟
یا باید دید کی، کجا، با چه معلمی، با چه امکاناتی برای این امتحان آماده شده است؟

دو راهی قدیمی: تستی برای کنکور یا تشریحی برای نهایی؟

یکی از گیج‌کننده‌ترین بخش‌های این داستان، همان دو راهی معروف است:
«برای کنکور تستی بخوانم، یا برای امتحان نهایی تشریحی؟»

در گزارش‌های رسمی هم آمده که حجم زیادی از سوالات و تماس‌ها، دقیقاً درباره همین سردرگمی است: تاثیر معدل بالا رفته، اما سبک مطالعه برای خیلی‌ها هنوز تست‌محور است.

نتیجه چیست؟

• بعضی‌ها فقط روی کنکور متمرکز می‌شوند و در امتحان نهایی، نمره‌ای می‌گیرند که بعدها افسوسش را می‌خورند.
• بعضی‌ها تمام انرژی را روی تشریحی می‌گذارند، اما در تست‌زنی برای کنکور عقب می‌مانند.
• عده‌ای هم سعی می‌کنند هر دو را مدیریت کنند ولی بدون برنامه، و همین بی‌برنامگی یعنی استرس دائمی.

در این بین، هر درسی که ضریب بالا، سؤال‌های سنگین‌تر و ترس بیشتری در ذهن دانش‌آموز داشته باشد، نقش تعیین‌کننده‌تری پیدا می‌کند. یکی از این درس‌ها برای رشته‌های ریاضی و تجربی، فیزیک است.

میان همه این فشارها، تنها نقطه قابل مدیریت چیست؟

آیین‌نامه‌ها، درصدها و بخش‌نامه‌ها دست دانش‌آموز نیست.
اما کیفیت آماده شدن برای امتحان نهایی و نحوه خواندن هر درس، هنوز جایی است که می‌توان روی آن کنترل داشت.

اینجاست که دو چیز، تفاوت را می‌سازد:

1. منبعی که دقیقاً بر اساس امتحان نهایی طراحی شده باشد، نه فقط بر اساس تست‌های کنکور.
2. مدرسی که امتحان نهایی را از زاویه «دانش‌آموز » بشناسد، نه فقط از زاویه کتاب درسی.
3. منبعی مطمئن که تا به حال تعداد زیادی دانش‌آموز با آن به نتیجه رسیده باشند.

در فضای فعلی، خیلی‌ها هنوز بین جزوه‌های مختلف و ویدئوهای پراکنده سرگردان‌اند؛ درحالی‌که یک دوره منسجم، می‌تواند این سردرگمی را جمع کند و فضا را شفاف‌تر کند:
«این تیپ سؤال در نهایی می‌آید، این مدل تصحیح می‌شود، این‌جا باید تشریحی بنویسی، این‌جا نکته‌محور باشی.»

وقتی یک درس می‌تواند ورق را برگرداند

برای خیلی از بچه‌های تجربی و ریاضی، فیزیک یا به قول خودشان «غول فیزیک»، همان درسی است که می‌تواند معدل را بکشد بالا یا پایین.
اگر نمره فیزیک در کارنامه نهایی‌ات بالا باشد ، تأثیرش روی سوابق تحصیلی کاملاً قابل‌حس است.

عرفان قربانی، مدرس فیزیک کنکور و امتحانات نهایی، چند سال است دوره‌ای رایگان به اسم «نهایی پلاس فیزیک» را به‌صورت رایگان برای امتحان نهایی فیزیک ارائه می‌کند. این دوره به‌طور خاص برای نهایی طراحی شده، نه برای تست‌های کنکور.

چند نکته مهم درباره «نهایی پلاس»:

• آموزش ویدیویی کاملا تشریحی تمام فصل‌های فیزیک دهم، یازدهم و دوازدهم
• پوشش تمرینات کتاب درسی و تمرینات دوره‌ای و بررسی سوالات امتحان نهایی سال‌های اخیر بصورت تیپ‌بندی شده.
• حل سؤال‌ها بر اساس مدل تصحیح برگه‌ها انجام می‌شود.
• پوشش تمام مفاهیم ، حفظیات و آزمایش‌کنید‌های کتاب درسی
• آموزش از سطح صفر تا رسیدن به نمرات ۲۰ و نزدیک ۲۰
• مناسب برای دانش‌آموز با هر سطحی و حتی دانش‌آموزان خیلی ضعیف!
• فایل PDF جزوات رنگی شامل درسنامه و تمام تیپ سوالات تشریحی 
• این دوره روی آپارات، هر سال بیش از ۴۰۰ هزار بار دیده می‌شود؛ عددی که نشان می‌دهد فقط چند نفر محدود نیستند که با این مدل آماده‌سازی، ارتباط گرفته‌اند، بلکه یک جامعه بزرگ دانش‌آموزی پای آن نشسته است.

جایی که عدالت آموزشی نیست، برنامه شخصی تو می‌تواند «عدالت کوچک» تو باشد

هیچ دانش‌آموزی نمی‌تواند در کوتاه‌مدت، نظام سنجش کشور را عوض کند.
اما می‌تواند تصمیم بگیرد در این مدل ۶۰ درصد سوابق + ۴۰ درصد کنکور، حداقل در چند درس کلیدی، به‌جای استرس، برنامه و تسلط داشته باشد.

اگر احساس می‌کنی:

• از این همه حرف و حدیث درباره معدل و امتحان نهایی خسته شده‌ای،
• می‌خواهی حداقل تکلیف یک درس مهم را روشن کنی،
• و دوست داری کسی باشد که این درس به نقطه قوتش تبدیل شده،

می‌توانی از همین حالا، سراغ دوره رایگان نهایی پلاس فیزیک استاد عرفان قربانی بروی و فیزیک را از «منبع استرس» به «برگ برنده کارنامه‌ات» تبدیل کنی.

کافی است در اینترنت ، نام «نهایی پلاس عرفان قربانی» را جست‌وجو کنی؛

عرفان قربانی در سال‌های اخیر به یکی از چهره‌های پرمخاطب تدریس فیزیک تبدیل شده؛ مدرسی که نامش در کنار اساتید مطرحی مانند محمدرضا شجاعی، مهدی یحیوی، امیر قضاتی، مهدی براتی، محمد نوکنده و مهدی باباخانی، در فهرست مدرسین معتبر این حوزه دیده می‌شود.

اگر دنبال تدریس فیزیک کنکور و نهایی به شکلی هستی که هم برای نمره نهایی جواب بدهد و هم برای ادامه مسیر تا کنکور، این نقطه شروع منطقی است.

در فضایی که خیلی چیزها دست تو نیست،
این‌که برای فیزیک نهایی‌ات یک مسیر روشن و قابل اعتماد داشته باشی، می‌تواند همان تفاوتی باشد که معدل و آرامش ذهنی‌ات را نجات می‌دهد.

راه‌های ارتباطی

• کانال تلگرام: https://t.me/fizik_ghorbani
• کانال روبیکا: https://rubika.ir/fizik_ghorbani
• سایت: https://fizikghorbani.com
• تلفن: ۰۲۱۷۱۰۵۷۸۴۴